همه ائمه(علیهم السلام) در طول زندگانی خویش با مسائل و ابتلائات سختی مواجه می شدند اما امام سجاد(علیه السلام) از این لحاظ شرایط ویژه ای داشته اند.
هر چند که شهادت امام حسین(علیه السلام)، بستگان و اصحاب بر ایشان بسیار سخت گذشت و سنگین بود، اما جریان اسارت بسیار سخت تر و جانکاه تر بر ایشان گذشت و فوق آن چه که تصور و وصف کنیم سخت بوده است.
این خاندان پاک حائز مقامات عالیه ای هستند و قرب ویژه ای به پروردگار دارند بنابراین قسم دادن پروردگار به حق ایشان و طلب سعادت بسیار موثر است.
دعاهایی که ائمه اطهار(علیهم السلام) و خصوصاً امام سجاد(علیه السلام) به ما تعلیم فرموده اند، حاوی یک دنیا معارف و حقایق است و باید آن ها را یاد گرفت و در دعاها و درخواست ها از آن ها استفاده کرد.
همه آثار و بیانات ائمه(علیهم السلام) نور و سعادت بخش و مایه رشد انسان است.
یکی از نشانه های انسان های متّقی این است که علاوه بر پرهیز از لقمه حرام، مراقبند که به اندازه بخورند، چراکه خوراک انسان بر جسم و روحش اثر می گذارد و نقش زیادی در تکامل او دارد.
انسان نه باید آن قدر بخورد که از زیاد خوردن ضرر ببیند و نه آن قدر کم بخورد که دچار ضعف روحی و جسمی شود و نتواند اعمال و وظایف خود را به درستی انجام دهد.
گاهی گفته می شود که مراقبت در حرام نخوردن و هم چنین به اندازه خوردن، از عواملی است که موجب رشد معنوی و رسیدن به مقامات عالیه را فراهم می آورد و نقش بسزایی در تربیت نفس دارد.
کسی که می خواهد دلش منبع و چشمه ای شود که مطالب و حقایق از آن بروز کند باید 5 چیز را مورد توجه قرار دهد؛ نماز شب بخواند اگر چه دو رکعت، پیوسته در حالت وضو و طهارت باشد، در پیدا و پنهان رعایت تقوا کند، غذا را برای کسب نیرو بخورد و نه بر اثر شهوت و این که دهانش را تمیز نگه دارد و دندان هایش را خلال کند.
شخصی خوب می میرد، در هنگام مرگ خشنود است و حسرت ندارد که در زندگی رعایت تقوا را داشته باشد اما دانش و اطلاعات، نام و آوازه و مال زیاد چنین اثری ندارند.
روزی شخصی از امام سجاد(علیه السلام) در مورد بهترین مرگ پرسید و ایشان در پاسخ فرمودند به این که «بهترین مرگ، مرگی است که انسان از کاخ ها، ساختمان ها و خانه هایش فارغ شده باشد» و منظور ایشان چنین بوده که از گناهانش توبه کرده باشد، به کارهاى نیک بپردازد و مصالح لازم برای ساخت کاخ ها و قصرهای بهشتی که همان تسبیحات و اعمال خیر است را فرستاده باشد.
بدتر و بیچاره تر از شخصی که وضع پرونده اعمالش خیلی خراب است و گناهان زیادی دارد، کسی است که فکر کند توبه کردن از او گذشته و به همین دلیل ناامیدی را بزرگ ترین گناه توصیف کرده اند.
خیلی بد است که درب توبه الهی باز باشد و انسان توبه نکند و خیال کند که توبه از او گذشته است.
منبع: سخنرانی حضرت آیت الله سیدان در جلسه هفتگی - مهر97