هرکس به دیگری ظلم کند در نهایت این ظلم به نفع ما رسیدگی می‌شود چرا که تشکیلات خلقت بر اساس حق است.

یکی از تذکرات بسیار مهم در بحث خودسازی این است، اگر انسان به خودش ظلم کند، دیگر طرف مقابلی ندارد که رسیدگی به این ظلم به نفع او تمام شود، اگر انسان به خودش ظلم کرد به هیچ صورتی به نفع او تمام نخواهد شد.

در این حالت گرفتاری برای انسان جدی بوده و زیان و ضرر برای انسان قطعی می‌شود، هیچ مصیبتی بزرگتر از این نیست که انسان گناه را کوچک بشمارد هیچ مصیبتی بدتر از این نیست که انسان به حالت فعلی خود راضی باشد و به وضعیت خود رسیدگی نکند.

اگر انسان در چنین حالتی قرار گرفت هم نادرستی هایش جبران نمی‌شود و هم نسبت به جریان رشد و تکامل خود حرکت نمی‌کند و متوقف می ماند.

 اگر انسان در تمام مصیبت ها تکلیف خود را انجام دهد مصیبت به رحمت تبدیل می‌شود و این مصیبت وسیله خیر می شود، اما اگر در همان حالت انسان توقف کند و بگوید همین گونه خوب است، در این صورت نه گذشته خود را جبران می‌کند نه عزم جدی برای حرکت در مسیر خوبی دارد در نتیجه این مصیبت به رحمت تبدیل نخواهد شد.

برنامه جبران کننده گذشته انسان و برنامه آینده در مسیر حرکت به سمت کمال در قرآن و حدیث این دو منبع ارزشمند به صورت روشن مطرح است؛ عالی ترین برنامه در قرآن و روایات ما آمده است.

انسان لازم است که در یک به یک این برنامه ها تدبر کند و این برنامه‌ها را با وضعیت خود تطبیق دهد، انسان وقتی چنین تصمیمی بگیرد دیگر خود را فریب نمی دهد و مسائل را توجیه نمی‌کند چون می خواهد به حقیقت به وضعیت خود رسیدگی کند.

انسان اگر مطلب صحیحی را از فردی کوچک تر از خود یا بزرگتر از خود می شنود، بپذیرد؛ اگر انسان حالت تواضع در برابر حق را داشته باشد همه جا برای او مدرسه است و ممکن است در هر برخوردی یک درس بگیرد.

مهم ترین عامل در رسیدن به کمالات این است که انسان در برابر حق متواضع باشد، حتی یک کافر اگر این حالت را داشته باشد با چند تذکر معتقد به خدا می‌شود.

اگر انسان در برابر حق متواضع نباشد، چنان چه عوامل رشد و کمال انسان بر او ببارد هم برای او فایده ای ندارد و نمی‌تواند از آن استفاده کند.

منبع: سخنرانی حضرت آیت الله سیدان - درس شناخت معارف - بهمن نود و چهار